De arbocatalogus: sectorspecifieke veiligheid in de praktijk

Collega's in een hoogwerker naast een hoogspanningslijn.

De arbocatalogus is essentieel voor een gezonde werkomgeving, maar wat is het eigenlijk? En wat is er allemaal in te vinden? In dit artikel gaan we dieper in op wat een arbeidscatalogus inhoudt, of het verplicht is, wie het opstelt, en wat het doel ervan is. We zullen ook kijken naar de gewijzigde arbocatalogi, de rol van de Nederlandse arbeidsinspectie, en hoe je als werkgever met behulp van een arbocatalogus veiligste arbeidsomstandigheden in de hand kan werken.

Wat is een arbocatalogus?

In een arbocatalogus leggen werkgevers en personeel op eigen initiatief vast hoe ze willen voldoen aan de door de overheid gestelde doelvoorschriften voor veilige arbeidsomstandigheden. Een voorbeeld van een doelvoorschrift is het maximale geluidsniveau. De nieuwe Arbowet stelt dit als doel, maar zegt niets over hoe dit doel bereikt moeten worden.

Een arbocatalogus fungeert als hulpmiddel hierbij. De catalogus is een soort uitgeschreven "recept" om veilig en gezond werken te bevorderen. Het beschrijft verschillende technieken, goede praktijken, normen en praktische handleidingen.

Arbocatalogi kunnen op branche niveau gemaakt worden, maar ook op bedrijfsniveau. Het is geen keurslijf—het is immers niet verplicht. Het is geen oude beleidsregel die je in de weg staat. Het is eerder een flexibele gids waarbij de nadruk ligt op wat er wél kan, en die je helpt de omstandigheden bij jou op de werkvloer nog meer te verbeteren.

In de arbocatalogus krijgt gezond en veilig werken een aangepaste vorm, specifiek gericht op de unieke behoeften en omstandigheden van jouw bedrijf.

Wat staat er in een Arbocatalogus?

Je weet nu wat een arbocatalogus is, maar laten we eens kijken naar de kern: wat staat er eigenlijk in?

Sector specifieke informatie

De arbocatalogus is geen one-size-fits-all. Het is afgestemd op specifieke sectoren en branches. Wat werkt in de bouwsector is misschien niet helemaal van toepassing in de zorg. Dus de wijze waarop de catalogus van toepassing is, verschilt per bedrijf. Daarom biedt de catalogus maatwerk voor elke sector. En zo heeft elke werkgever toegang tot informatie die aansluit bij zijn of haar bedrijfsomstandigheden.

De catalogus leidt je door de maatregelen en wetgeving die relevant zijn voor jouw sector. Het is een praktische gids die je helpt om aan de regels te voldoen binnen jouw branche zonder dat je een wetboek hoeft door te ploegen.

Concrete maatregelen voor gezondheid en veiligheid

Het hart van de catalogus is gericht op het creëren van gezonde en veilige werkomstandigheden. Hier vind je concrete maatregelen om risico's te verminderen en de veiligheid van je personeel te waarborgen. Denk aan praktische richtlijnen voor het gebruik van gereedschap, veilig werken op hoogte, of het omgaan met gevaarlijke stoffen.

Digitale arbocatalogus

Natuurlijk is de catalogus tegenwoordig ook online te vinden. Hiermee wordt het voor jou als werkgever makkelijker om toegang te krijgen tot de meest actuele informatie omdat het constant geüpdatet wordt. Bovendien kun je digitaal ook gebruik maken van professionele dienstverlening, zoals advies van experts. Zij ondersteunen je waar nodig bij het implementeren van de maatregelen uit de catalogus in jouw bedrijf.

Tips voor het opstellen van een arbocatalogus

Hier zijn een aantal tips om ervoor te zorgen dat dit document op de juiste manier geïnterpreteerd wordt en tot een positief resultaat leidt:

Betrek sociale partners

Met sociale partners bedoelen we niet alleen werkgevers, maar ook werknemersorganisaties. Samenwerking tussen beide partijen zorgt voor een evenwichtige benadering waarin zowel de belangen van werkgevers als personeel worden meegenomen.

Het opstellen van een arbocatalogus gebeurt niet in een vacuüm. Het is een proces waarin sociale partners samenwerken en de dialoog aangaan. Dit zorgt ervoor dat de catalogus een weerspiegeling is van de behoeften en uitdagingen binnen de sector. Geen standaardoplossingen, maar op maat gemaakte antwoorden voor jouw specifieke omstandigheden.

Wees duidelijk

Het succes van de catalogus hangt sterk af van hoe goed de inhoud wordt begrepen door alle betrokkenen, van de leidinggevenden tot de werknemers op de werkvloer. Hier zijn enkele gedetailleerde tips om ervoor te zorgen dat de oplossingen die in de arbocatalogus staan helder en toegankelijk zijn voor iedereen:

  • Vermijd vakjargon: Een veelvoorkomende valkuil bij het opstellen van beleidsdocumenten is het gebruik van vakjargon. Probeer technische taal en specifieke termen te vermijden die mogelijk niet algemeen bekend zijn. Gebruik in plaats daarvan eenvoudige en alledaagse taal die voor iedereen begrijpelijk is.

  • Leg uit: Als complexe termen onvermijdelijk zijn, zorg er dan voor dat ze op een begrijpelijke manier worden uitgelegd. Voeg indien nodig definities of voorbeelden toe om ervoor te zorgen dat zelfs medewerkers zonder specifieke expertise de betekenis kunnen achterhalen.

  • Maak gebruik van visuele elementen: Denk hierbij aan diagrammen, grafieken en afbeeldingen om complexe concepten te verduidelijken. Dit kan bijdragen aan een snellere en betere begripsvorming.

  • Interactieve workshops: Overweeg het organiseren van interactieve workshops waarin de inhoud van de arbocatalogus wordt besproken en toegelicht. Dit biedt medewerkers de kans om vragen te stellen en verduidelijking te krijgen over specifieke onderwerpen.

Glazenwasser aan het werk op aan de zijkant van een hoog gebouw.

  • Implementeer een feedbackmechanisme: Geef werknemers de kans om hun opmerkingen en vragen in te dienen over de catalogus. Dit kan niet alleen helpen bij het verduidelijken van onduidelijkheden, maar ook bij het identificeren van gebieden die mogelijk verdere uitleg nodig hebben.

  • Toets het begrip: Voordat de arbocatalogus wordt geïmplementeerd, organiseer een sessie waarin je de medewerkers toetst op hun begrip van de inhoud. Dit kan worden gedaan door middel van quizzes, discussies of informele gesprekken, zodat kan worden hoe goed de boodschap is overgekomen.

  • Richtlijnen voor formulering: Geef richtlijnen voor de formulering van de inhoud. Moedig schrijvers aan om korte zinnen te gebruiken, actieve werkwoorden te incorporeren en af te zien van overbodige complexiteit. Een beknopte en duidelijke schrijfstijl is van onschatbare waarde.

  • Externe feedback: Raadpleeg externe partijen, zoals taalexperts of communicatiespecialisten, om een onbevooroordeelde evaluatie van de tekst uit te voeren. Dit kan helpen bij het identificeren van gebieden die mogelijk verduidelijking behoeven.

    Door deze gedetailleerde benaderingen toe te passen, kun je er zeker van zijn dat de communicatie in de arbocatalogus niet alleen begrijpelijk is, maar ook positief bijdraagt aan een breder begrip en een betere naleving binnen de organisatie.

Zorg voor maatwerk

Pas de catalogus aan op de specifieke behoeften en omstandigheden van jouw bedrijf. Geen enkel bedrijf is hetzelfde, dus zorg ervoor dat de voorgestelde maatregelen praktisch en haalbaar zijn voor jouw team.

Focus op wat wél kan

Benoem niet alleen de risico's, maar bied ook concrete oplossingen. Werknemers moeten naast de gevaren natuurlijk ook weten hoe ze veilig kunnen handelen, en welke maatregelen ze kunnen nemen om risico's te minimaliseren.

De arbocatalogus in het kort

  • In arbocatalogus leggen werkgevers en werknemers vast hoe ze aan overheidsvoorschriften voor veiligheid willen voldoen.

  • Het is geen rigide keurslijf, maar eerder een flexibele gids, waarbij de nadruk ligt op maatwerk en mogelijkheden in plaats van beperkingen.

  • De arbocatalogus biedt sector-specifieke informatie, afgestemd op de behoeften van verschillende branches.

  • Maatwerk, focus op mogelijkheden, en een feedbackmechanisme zorgen voor een effectieve implementatie van de arbocatalogus.

  • Digitale toegankelijkheid biedt actuele informatie en professionele dienstverlening voor een nog effectievere inzet binnen bedrijven.

Personeelsplanning en urenregistratie software!

Personeelsplanning en urenregistratie software!

  • Eenvoudige personeelsplanning
  • Overzichtelijke urenregistratie
  • Makkelijke verlofregistratie
Gratis uitproberen Demo aanvragen
Management Regelgeving
Topic: HR
Jill Phillips

Geschreven door:

Jill Phillips

Jill is een gepassioneerde (content) schrijver en editor met meer dan 10 jaar ervaring. Het is haar doel om content van hoge kwaliteit te creëren, waar ondernemers daadwerkelijk wat aan hebben. Met haar content ben je verzekerd van kloppende, en behulpzame informatie.

Disclaimer

Let op: de informatie op onze website is bedoeld voor algemene informatieve doeleinden en niet als bindend advies. De informatie op onze website kan niet worden beschouwd als vervanging voor juridisch en bindend advies voor een specifieke situatie. Ondanks onze research, bieden wij geen garantie voor de nauwkeurigheid, volledigheid en actualiteit van de informatie op onze website. Wij zijn niet aansprakelijk voor enige schade of verlies dat voortvloeit uit het gebruik van de informatie op onze website.