In de moderne tijd, waar gelijkheid en gezinswaarden hoog in het vaandel staan, wordt steeds meer nadruk gelegd op het belang van vaderschap en betrokkenheid van beide ouders gedurende het eerste levensjaar van een kind. Vaderschapsverlof, en geboorteverlof voor partners, is een cruciaal aspect van deze beweging, waarmee geregistreerde partners de mogelijkheid krijgen om betrokken te zijn bij de zorg voor hun kind tijdens de eerste maanden.
Hoe strekt het recht op vaderschapsverlof zich uit en welke invloed heeft dit op werkuren en inkomen? In dit artikel zullen we dieper ingaan op de details van vaderschapsverlof, ouderschapsverlof en de rol van werkgevers in deze regeling. Van betaald verlof tot de balans tussen gezinsplichten en professionele verantwoordelijkheden, dit artikel biedt inzicht in de mogelijkheden en uitdagingen die het nieuwe vaderschapsverlof in 2023 met zich meebrengt.
Wat is vaderschapsverlof?
Vaderschapsverlof, ook wel partnerverlof genoemd, is een essentieel recht voor ouders in loondienst die binnen het eerste levensjaar van hun kind meer tijd willen doorbrengen met hun gezin. Het aantal dagen geboorteverlof van de partner is een aanvulling op het kraamverlof dat de moeder kan opnemen. Het is een erkenning van de waarde van gedeelde verantwoordelijkheid bij de zorg voor een pasgeborene.
Hoelang heb je recht op vaderschapsverlof?
Als een geregistreerde partner verlof wilt opnemen, krijgt hij of zij één keer een volledige werkweek geboorteverlof. Stel dat de partner bijvoorbeeld gedurende 5 dagen 6 uur per dag werkt (5 x 6 werkuren), dan zal hij of zij 30 uur verlof toegewezen krijgen. Dit verlof dient opgenomen te worden binnen vier weken van de geboorte van het kind.
Flexibel
De partner van de moeder kan het verlof flexibel opnemen, maar dient dit wel te doen binnen een termijn van vier weken na de geboorte van het kind. Het is van belang dat de partner zo spoedig mogelijk na de bevalling aan zijn of haar werkgever laat weten wanneer het verlof ingaat, zodat eventuele benodigde vervanging tijdig kan worden georganiseerd.
Aanvullend verlof
In overleg kan de werkende partner bij de werkgever 5 weken aanvullend geboorteverlof opnemen (5 keer het aantal werkuren per week). Dit kan alleen als nadat het geboorteverlof van één week is opgemaakt.
Maar hoe werkt dit uitgebreide vaderschapsverlof precies? Het nieuwe beleid stelt werkende partners in staat om gedurende maximaal vijf weken verlof op te nemen, waarbij het mogelijkheid is om het aanvullend geboorteverlof op een flexibele wijze op te nemen, bijvoorbeeld door het aaneensluitend op te nemen gedurende 5 weken of over een periode van 6 maanden na de geboorte te verspreiden.
Behoeften van het gezin
Dit houdt in dat partners de mogelijkheid hebben om het verlof in verschillende periodes op te nemen, afhankelijk van hun persoonlijke situatie en de behoeften van hun gezin. Deze flexibiliteit is van cruciaal belang, aangezien het hen in staat stelt om hun gezinsverplichtingen af te stemmen op hun professionele verantwoordelijkheden.
Met een toewijzing van meerdere weken aanvullend geboorteverlof krijgen vaders nu de gelegenheid om een actievere rol te spelen tijdens de cruciale eerste levensfase van hun kind.
Deze nieuwe wetgeving betekent een verschuiving van het traditionele arbeidspatroon naar een meer flexibele aanpak. Dit biedt niet alleen ruimte voor onvervangbare gezinsmomenten weken na de geboorte van het kind, maar draagt ook bij aan een bredere herdefiniëring van de betrokkenheid van de partner van de moeder in het gezinsleven.
Uitkering
Als de partner in loondienst werkt, ontvang hij of zij doorgaans een uitkering gedurende de verlofperiode. Deze uitkering wordt geregeld door het UWV en is gebaseerd op het dagloon van de werknemer. Het UWV betaalt deze uitkering rechtstreeks aan de werknemer. Bovendien wordt dit verlof doorgaans betaald, wat de financiële last voor werkende vaders verlicht. Dit biedt hen de geruststelling om zich volledig te kunnen concentreren op hun gezin tijdens deze bijzondere periode, zonder zich zorgen te hoeven maken over het inkomensverlies.
In loondienst ontvangen werknemers doorgaans een uitkering gedurende de verlofperiode. Deze uitkering wordt geregeld door het UWV en is gebaseerd op het dagloon van de werknemer. Dit betekent dat vaders tijdens hun vaderschapsverlof financiële stabiliteit kunnen behouden. Het UWV betaalt deze uitkering rechtstreeks aan de werknemer.
Partnerverlof vergoeding
Deze vergoeding bedraagt hoogstens 70% van hun dagloon (en maximaal 70% van het maximum dagloon). De vakantiebijslag wordt over deze vergoeding berekend en het UWV keert het vakantiegeld gelijktijdig met de vergoeding uit. Werkgevers initiëren het aanvraag proces voor de vergoeding bij het UWV, UWV betaalt de werkgever uit en de werkgever betaalt vervolgens de werknemer uit.
Deze ontwikkeling is een duidelijke stap voorwaarts in het bevorderen van gendergelijkheid op de werkplek en het stimuleren van betrokken vaderschap. Het onderstreept de erkenning van de onschatbare rol die vaders spelen in het leven van hun kinderen en benadrukt het belang van ondersteunende verlofregelingen die in lijn zijn met moderne gezinsbehoeften.
Wanneer heb je recht op (aanvullend) partnerverlof?

Ouderschapsverlof
Ouders hebben het recht op onbetaald ouderschapsverlof totdat het kind de leeftijd van 8 jaar bereikt heeft. Dit verlof komt overeen met een periode van maximaal 26 keer het aantal werkuren in de werkweek van de partner. Van deze 26 weken heeft de werknemer de mogelijkheid om 9 werkweken betaald ouderschapsverlof op te nemen. De werknemer kan ervoor kiezen om dit verlof aaneengesloten op te nemen, of op een flexibele manier, zoals bijvoorbeeld enkele uren per dag gedurende meerdere weken, of een aantal dagen per week over meerdere maanden verspreid.
Meer tijd voor opgroeiende kinderen
Deze regeling stelt ouders in staat om flexibeler om te gaan met hun werkuren en meer tijd door te brengen met hun opgroeiende kinderen. Werknemers kunnen gesprekken aangaan met hun werkgevers om de beste manier te vinden om dit verlof op te nemen, zowel mondeling als schriftelijk.
Wanneer heb je recht op ouderschapsverlof?
De werknemer komt in aanmerking voor een uitkering voor betaald ouderschapsverlof als hij of zij aan de volgende voorwaarden voldoet:
-
Heeft een geldige arbeidsovereenkomst
-
Heeft minstens één week over van het onbetaalde ouderschapsverlof dat u kunt opnemen
-
Heeft al minstens één keer het aantal uren van uw reguliere werkweek aan betaald ouderschapsverlof opgenomen
-
Neemt het betaalde ouderschapsverlof op binnen één jaar na de geboorte van uw kind, of binnen één jaar na opname van het kind in het gezin in het geval van adoptie- of pleegouderschap, waarbij het kind jonger is dan 8 jaar
Daarnaast is het ook van toepassing in één van de volgende situaties:
-
De werknemer is de wettelijke ouder van het kind.
-
De werknemer is niet de wettelijke ouder, maar woont samen met het kind, draagt er zorg voor en neemt de opvoeding op zich. Dit kan bijvoorbeeld gelden als familielid, stiefouder, of pleegouder.
Conclusie
In een tijdperk waarin gezinsdynamieken en arbeidspraktijken voortdurend evolueren, is er een nieuw licht geworpen op het begrip vaderschapsverlof. Met een nadruk op betrokkenheid, evenwicht en ondersteuning, heeft dit jaar een transformerende impact gehad op de manier waarop vaders deel uitmaken van het vroege leven van hun kinderen.
Het erkennen van de behoefte aan betrokken vaderschap heeft geleid tot een uitgebreidere toewijzing van vaderschapsverlof. Dit stelt werkende vaders in staat om waardevolle tijd door te brengen met hun pasgeborenen, hetzij door vijf weken verlof op te nemen, hetzij door dit verlof op flexibele wijze te spreiden. De mogelijkheid om dit verlof te combineren met een financiële ondersteuning draagt bij aan de algehele harmonie tussen gezinsverantwoordelijkheden en professionele verplichtingen.
Deze positieve verschuiving benadrukt het groeiende belang van gendergelijkheid op de werkplek en de erkenning van de vitale rol van vaders in de opvoeding van kinderen. Met een focus op empowerment, ondersteuning en flexibiliteit, blijft het nieuwe vaderschapsverlof een waardevol instrument om gezinsbanden te versterken en te koesteren.
Als we vooruit kijken, belooft deze ontwikkeling niet alleen een positieve invloed op individuele gezinnen, maar ook op de bredere sociale en economische weefsels van onze samenleving. Met een toenemend bewustzijn van de waarde van vaderschap en een groeiende inzet voor inclusieve verlofregelingen, luiden we een nieuw tijdperk in van evenwichtige gezinsverantwoordelijkheden en wederzijdse ondersteuning, waardoor de toekomst van werk en gezin in harmonie samenkomt.