Wanneer is een aanstellingskeuring toegestaan voor jouw vacature?

Wat is een aanstellingskeuring precies?

Een aanstellingskeuring is een medisch onderzoek dat je alleen mag inzetten als er sprake is van bijzondere functie-eisen. Denk aan functies waarbij de gezondheid van de werknemer invloed heeft op de veiligheid van anderen, zoals bij zwaar fysiek werk of bij medische beroepen. De keuring vindt altijd plaats tijdens de sollicitatieprocedure, maar pas nadat je een concreet aanbod hebt gedaan.

Je laat de keuring uitvoeren door een onafhankelijke bedrijfsarts of keurende arts. Die beoordeelt of de sollicitant medisch geschikt is voor de functie, zonder dat jij toegang krijgt tot de onderliggende medische gegevens. Alleen de uitkomst – geschikt, ongeschikt of herkeuring nodig – ontvang je schriftelijk. De aanstellingskeuring is dus géén standaardonderdeel van een selectieprocedure. Gebruik dit middel alleen als de functie dit echt vereist en de risico’s goed onderbouwd zijn.

Wanneer mag je een aanstellingskeuring uitvoeren?

Je mag een aanstellingskeuring alleen laten plaatsvinden als de functie een verhoogd gezondheidsrisico met zich meebrengt. Denk aan werk waarbij een medische beperking gevaar kan opleveren voor de werknemer zelf of voor anderen. In dat geval moet je de functie-eisen vooraf vastleggen en motiveren waarom een medische keuring nodig is.

De keuring mag pas plaatsvinden ná het sollicitatiegesprek, als je de kandidaat al een aanbod hebt gedaan. Je bent verplicht toestemming te vragen en moet de keuring laten uitvoeren door een onafhankelijke bedrijfsarts of keurende arts.

Let op: je mag alleen vragen stellen die direct te maken hebben met de gezondheid in relatie tot de functie. Vragen over erfelijke aandoeningen of ongeneeslijke ziektes zijn verboden. Zorg dat je op de hoogte bent van de geldende regels, anders loop je risico op klachten bij de commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen (CKA).

Hoe verloopt een aanstellingskeuring in de praktijk?

Een aanstellingskeuring start met een digitale vragenlijst waarin de kandidaat vragen beantwoordt over zijn eigen gezondheid en mogelijke functie risico's. Vervolgens kan er tijdens de keuring een aanvullend lichamelijk onderzoek plaatsvinden, eventueel uitgebreid met psychologisch onderzoek of laboratoriumonderzoek.

De onafhankelijke keurende arts verzamelt alleen gegevens die relevant zijn voor de medische keuring en beoordeelt of de werknemer medisch geschikt is. Hij geeft jou enkel een schriftelijk oordeel: geschikt, herkeuren of ongeschiktheid. De onderliggende onderzoeken blijven vertrouwelijk.

Zorg dat je dit proces volledig doorloopt volgens de wet, betrek tijdig de personeelsvertegenwoordiging en plan de keuring pas nadat het aanbod is gedaan. Zo minimaliseer je risico’s en borg je een correcte procedure.

Wat mag niet tijdens een aanstellingskeuring vanwege de strenge regels?

Tijdens een aanstellingskeuring gelden duidelijke grenzen. Je mag géén vragen stellen over erfelijke aandoeningen, ongeneeslijke ziektes of andere zaken die niet direct met de geschiktheid voor de functie te maken hebben. Ook mag je de lichamelijke integriteit van de sollicitant niet schenden.

Medische informatie die niet relevant is voor de functie moet buiten beeld blijven. Alleen de keurende arts heeft daar toegang toe, en jij ontvangt géén details. Vragen over familieziekten of privégezondheid zijn niet toegestaan, ook niet als je denkt dat het functioneel is.

Als je je hier niet aan houdt, kan een klachtenbehandeling via de commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen (CKA) volgen. Die beoordeelt of de keuring terecht is ingezet en of de regels zijn overtreden.

Uitslag van de keuring: wat mag je als werkgever weten?

Na de aanstellingskeuring krijg je alleen de uitslag: de sollicitant is medisch geschikt, ongeschikt of er is een herkeuring nodig. Je ontvangt dus geen medische gegevens of details over het onderzoek. De keurende arts beoordeelt uitsluitend of de kandidaat het werk aankan, op basis van de eerder vastgestelde functie-eisen.

Wil je weten waarom iemand is afgekeurd? Dat mag je niet vragen. Alleen de sollicitant mag besluiten om zelf informatie met je te delen. Jij mag daar niet op aandringen, ook niet tijdens een vervolggesprek.

Laat de uitslag van de keuring altijd schriftelijk vastleggen. Bij twijfel kun je overwegen om de kandidaat de mogelijkheid te bieden tot een tweede beoordeling of een onafhankelijke herkeuring.

Klachten over de aanstellingskeuring? Zo werkt de klachtenbehandeling

Als een sollicitant zich niet eerlijk behandeld voelt bij een aanstellingskeuring, kan diegene een klacht indienen bij de commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen (CKA). Jij als werkgever moet dan aantonen dat de keuring volgens de juiste regels is verlopen en de functie-eisen terecht zijn toegepast.

De commissie beoordeelt of het onderzoek objectief is uitgevoerd, of de vragenlijst correct is gebruikt en of de keurende arts zijn rol neutraal heeft ingevuld. Een onzorgvuldige werkwijze kan leiden tot een negatief oordeel, wat juridische gevolgen kan hebben.

Zorg dat je alle stappen zorgvuldig vastlegt, inclusief toestemming van de kandidaat, het moment van keuren in de sollicitatieprocedure, en het type onderzoeken dat is uitgevoerd. Zo sta je sterker bij een klacht.

Praktische tips voor werkgevers

Wil je een aanstellingskeuring goed inzetten? Begin met het helder vastleggen van de bijzondere functie-eisen. Zorg dat je kunt onderbouwen waarom een medische keuring noodzakelijk is voor de veiligheid of gezondheid op de werkvloer.

Bespreek de procedure met je personeelsvertegenwoordiging en communiceer transparant naar de kandidaat. Informeer over de vragenlijst, de rol van de keurende arts, en het moment waarop de keuring plaatsvindt.

Laat de sollicitatieprocedure pas overgaan in een keuring nadat je een concreet aanbod hebt gedaan. Verwijs bij twijfel naar externe bronnen of de CKA voor onafhankelijke richtlijnen. Documenteer alles zorgvuldig: van toestemming tot de uiteindelijke uitslag. Zo dek je jezelf goed in en bied je de sollicitant een eerlijke behandeling.

Conclusie

Een aanstellingskeuring mag je alleen gebruiken bij functies met duidelijke gezondheidsrisico’s. Volg altijd de geldende regels, werk met een onafhankelijke keurende arts en zorg dat je toestemming hebt van de sollicitant. Beperk je tot noodzakelijke medische informatie en respecteer de lichamelijke integriteit van de kandidaat.

Zorg voor een zorgvuldige selectieprocedure, een heldere communicatie en volledige documentatie van het proces. Door het correct toepassen van de keuring voorkom je fouten én klachten bij de commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen (CKA).

Wil je zeker weten dat jouw aanpak klopt? Raadpleeg dan externe richtlijnen of laat je adviseren door een ervaren bedrijfsarts.

Personeelsplanning en urenregistratie software!

• Eenvoudige personeelsplanning
• Overzichtelijke urenregistratie
• Makkelijke verlofregistratie

Gratis uitproberen Demo aanvragen